Kontynuujemy rozważania o naszych prawach (a tu część 1.).
Gwarancja
Gwarancja to najogólniej mówiąc dodatkowe zobowiązanie sprzedającego lub innej osoby (np. producenta czy importera produktu) – czyli gwaranta – iż rzecz będzie sprawnie funkcjonować w określonym czasie, co z reguły potwierdza stosowny dokument. Wbrew powszechnej opinii gwarancja nie jest obowiązkowa i jest tak naprawdę dobrowolną deklaracją gwaranta.
Wyjaśnieniem dla powszechnego zastosowania gwarancji jest m.in. fakt, iż gwarant ma swobodę w określaniu swoich praw i obowiązków, a także warunków zachowania praw gwarancyjnych przez nabywców. Gwarancja może mieć zastosowanie zarówno w stosunku do przedsiębiorców, jak i do konsumentów.
W gwarancji można zastrzegać w zasadzie dowolne terminy, wyłączenia czy procedury realizacji uprawnień gwarancyjnych. Można np. zastrzec, iż zakupiona rzecz będzie tylko naprawiana, a nie wymieniana na nową. Sprzedawca, proponując nam skorzystanie z uprawnień gwarancyjnych, często próbuje uniknąć surowszej odpowiedzialności grożącej z tytułu rękojmi czy niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową.
Uwaga: Nie ma przeszkód, aby dla świadczonych usług serwisowych (czy innych) firmy udzielały gwarancji, próbując zresztą, jak wspomniałem wyżej, w ten właśnie sposób ograniczyć (!) ryzyko związane z prowadzoną działalnością.
Skorzystanie z gwarancji nie zawsze jest więc najlepszym rozwiązaniem!
Rękojmia
Zasadniczo do 25 grudnia 2014 roku rękojmia obejmowała szczególny reżim odpowiedzialności, ale tylko sprzedającego (nigdy np. producenta) wobec klientów będących przedsiębiorcami (firmami). Wcześniejsze wprowadzenie do prawodawstwa odpowiedzialności z tytułu niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową wyłączyło zastosowanie rękojmi w stosunku do konsumentów przy sprzedaży rzeczy ruchomych. Jednakże od 25 grudnia 2014 roku rękojmia zyskuje bardzo szerokie zastosowanie, obejmując wszelkie transakcje sprzedaży / świadczenia usług, niezależnie od tego, czy drugą stroną transakcji jest firma, czy konsument.
W ramach rękojmi możemy żądać naprawy rzeczy, wymiany na wolną od wad, obniżenia ceny, a nawet odstąpić od umowy (zwrócić rzecz, żądając równocześnie zwrotu kwoty równej cenie). Warto też pamiętać, iż w nowych przepisach dochodzi do wydłużenia okresu odpowiedzialności z tytułu rękojmi. Dotychczas terminy te wynosiły: jeden rok w przypadku wad rzeczy ruchomych i trzy lata w przypadku wad budynku. Nowe przepisy, o których wspominam wyżej, zmieniają te terminy odpowiednio na dwa i pięć lat!
W przeciwieństwie do gwarancji, rękojmia nie obejmuje li tylko odpowiedzialności za tzw. wady fizyczne rzeczy (niewłaściwe funkcjonowanie, wady materiałowe), ale również za wady prawne, tzn. w przypadku, gdy sprzedawana rzecz stanowi własność osoby trzeciej lub jest obciążona prawem osoby trzeciej (np. zastawem).
Uwaga: Rękojmia, chociaż przewidziana wprost przepisami prawa, może być wyłączona w drodze umowy w stosunku do nabywców będących przedsiębiorcami!
Pora odpocząć. Jeśli macie ochotę na przerwę, zapraszam do Toskanii
A po powrocie… Niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową / rękojmia konsumencka
Chociaż z dniem 25 grudnia 2014 roku przestała obowiązywać odpowiedzialność z tytułu niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową, to do wszelkich umów zawartych przed tą datą znajdą zastosowanie stare przepisy. Biorąc pod uwagę, iż okres odpowiedzialności z tytułu niezgodności z umową to dwa lata, to jeszcze do końca 2016 roku warto o niej pamiętać – dotyczy to towarów i usług (tak, również większości usług – tych mających na celu osiągnięcie jakiegoś efektu, np. naprawy, ale już nie związanych np. z samą diagnostyka komputerem, gdzie nie ma żadnego efektu!) zakupionych przez nas przed 25 grudnia 2014 roku.
Niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową to przewidziana przez przepisy specjalnej ustawy (ustawa z dnia 27 lipca 2002 roku o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie ustawy Kodeks cywilny) odpowiedzialność sprzedawcy/usługodawcy wobec kupującego konsumenta, i to zarówno za wady sprzedanej rzeczy, jak również za brak cech, o których istnieniu zapewniono przy dokonywaniu sprzedaży lub świadczeniu usług (np. w reklamie).
Najważniejszą cechą niezgodności z umową jest to, że w zasadzie nie można tej odpowiedzialności ani wyłączyć, ani ograniczyć. Zatem jako konsumenci możemy się na nią zawsze powołać, przy czym oczywiście we wszelkich umowach zawieranych z nami jako konsumentami po 25 grudnia 2014 roku zastosowanie znajdują już nowe przepisy, które wprowadzają nowe zasady odpowiedzialności z tytułu opisanej wyżej rękojmi (dlatego pozwoliłem sobie nazwać tą odpowiedzialność „rękojmią konsumencką”); tak jak przy niezgodności, obowiązuje ona zasadniczo dwa lata od dnia wydania rzeczy/świadczenia usługi i nie można jej w zasadzie ani wyłączyć, ani ograniczyć.
[FM_form id=”1″]
Głównym autorem tego tekstu (powstałego z moją niewielką pomocą) jest nasz przyjaciel Marcin Miśkowicz, radca prawny z firmy Miśkowicz Pach i Partnerzy, Kancelaria Radców Prawnych. Dzięki, Marcin!
Zdjęcie: © Maciej Matczak
